Wat viel op tijdens de campagne voor de verkiezingen? Dat boerenthema's de boventoon voeren

Ze was de afgelopen maanden niet van de tv te slaan. Zo onontkoombaar als BBB-leidster Caroline van der Plas was in de talkshows, zo onvermijdelijk waren boerenthema’s dat in het debat.

Hoe hard landelijke kopstukken als Rutte, Kaag, Kuiken en Klaver ook hun best deden de aandacht te verleggen naar hún favoriete onderwerpen, stikstof en platteland blijven de hoofdthema’s en Van der Plas blijft de blikvanger.

‘Iedere Dag BBBeter’ verdringt de omgekeerde vlaggen

Was de verkiezingsinzet ‘wie is het meest zichtbaar vanaf de autoweg?’ dan was de BBB nu al verzekerd van de winst. Geen partij die letterlijk zo aan de weg timmert als de BoerBurgerBeweging. De boerenachterban lijkt de omgekeerde vlaggen op de akkers massaal te hebben ingeruild voor een ‘Iedere dag BBBeter’-spandoek, nu voor slechts 106 euro te koop in de partij-webshop.

Zo aanwezig als de BBB is langs de noordelijke wegen, zo dominant zijn de thema’s van die partij in de campagne. Ondanks de verwoede pogingen van VVD-leider Mark Rutte en zijn Eerste Kamer-lijsttrekker Edith Schippers het vizier te richten op de ‘linkse wolk’ van Jesse Klaver en Attje Kuiken, blijft de focus liggen op onderwerpen als stikstof, de toekomst van de boeren of de onstuitbare opmars van de wolf.

Niet-verkiesbare kopstukken

Toch doen veel partijen er alles aan om er een landelijke politieke strijd van te maken. In de radio- en tv-debatten van de afgelopen weken discussieerden politieke kopstukken die woensdag niet verkiesbaar zijn, over onderwerpen waarover de provincies weinig tot niets te zeggen hebben.

Zondag was het ‘Linksom of Rechtsom’-debat onder leiding van Jeroen Pauw nog een scherp voorbeeld. De discussie legde vooral bloot dat de VVD en de linkse PvdA/GroenLinks-’wolk’ het heel erg niet met elkaar eens zijn en een achterban hebben die daar hard voor wil klappen. Of de kiezer er iets van opstak, laat staan of het extra stemmen oplevert, is de vraag.

TikTok en social media zijn populair

Ondertussen is het aan de politici in de regio de aandacht terug te leiden naar het onderwerp waar het woensdag écht over gaat: de provincie. Dat doen ze met alle beschikbare middelen, van het aloude ‘canvassen’ op warenmarkten en huis-aan-huis, tot de 21ste-eeuwse variant daarop: sociale media. Op Twitter, Facebook en TikTok ritselt het dezer dagen van de filmpjes met scherpe of juist lollige politieke boodschappen.

Wat ook opvalt: de campagne is dit jaar misschien wel meer dan ooit tweerichtingsverkeer. Allerlei belangenorganisaties houden politieke cafés en debatten om hun zaak te bepleiten bij de verzamelde lijsttrekkers. Dat loopt van het fietscafé van de Fietsersbond in Groningen via het Sectordebat Toerisme & Recreatie in Dwingeloo tot het Groot Groen Verkiezingsdebat van zes natuurorganisaties in Forum Groningen. En ook hier houdt LTO Noord de boerenthema’s prominent in beeld, met landbouwdebatten in Midwolda en Westerbork.

Bovengemiddeld veel werkbezoeken

Zelf gaan politici in deze tijd meer dan ooit op werkbezoek en ze hebben ook veel uitgesprokener meningen dan wanneer de stembussen dicht zijn. Zo lanceerde de Drentse CDA-gedeputeerde Henk Jumelet vorige week een pot van 55 miljoen voor mestrobots en andere stikstofbeperkende maatregelen in de melkveehouderij. Dat geld had het Noorden al eerder binnengehaald, maar campagnetijd was een mooi moment voor een officieus startschot.

Prompt reageerden de noordelijke Statenfracties van de Partij voor de Dieren. Het stikstofprobleem vraagt niet om mestrobots maar om een drastische beperking van de veestapel, betoogden de drie lijsttrekkers in een gezamenlijk opiniestuk voor Dagblad van het Noorden.

Mailbox voor opiniepagina DvhN stroomt over

De opiniepagina van DVHN s dezer dagen toch al bovengemiddeld populair bij politici. Partijen scherpten de pen over de meest uiteenlopende zaken. Van de ‘kaping’ van de Statenverkiezingen door de Haagse politiek: ‘pervers’, aldus Groninger Belang, Lokaal Drenthe en de Fryske Nasjonale Partij. Tot een goede schaderegeling in Schoonebeek als oliekraan daar straks weer wordt opengedraaid: broodnodig, aldus de Drentse nieuwkomer Alliantie.

De partijen hebben er de afgelopen maanden alles aan gedaan om zich in de kijker van de kiezer te spelen, nu kunnen ze alleen hopen dat de boodschap gehoord is.