De sloop van de Ramhorst | Meppelerdiep

Sloop Ramhorst leidde politiek conflict in

Gebrek aan onderhoud van het groen en overlast van enkele bomen waren onlangs tijdens een wijkschouw door het Groene Hart nabij de Verzetsbuurt de meest gehoorde klachten, noteerde collega Michiel Kolle. Twaalf bewoners van de Bezettingslaan en Bevrijdingslaan liepen samen met medewerkers van de gemeente zaterdag 3 juli een ronde door deze buurt in Oosterboer. Onder hen wijkregisseur Najib Ouaamar.

Kappen

Bewoners hebben de afgelopen jaren met enige regelmaat met de gemeente gebeld om overlast door hoge bomen te melden. De wijkregisseur wees op de juridische procedures voor het kappen van bomen. Daarvoor heeft de gemeenteraad strikte regels opgesteld.

Het is niet te verwachten dat over het kappen van een of meer bomen een politieke rel uitbreekt, ook al hebben bomen die reeds in het vroegere buurtschap stonden inmiddels een monumentale status bereikt. Waar wel een politiek conflict over uitbrak, was over de sloop van de Ramhorst, een monumentale boerderij uit 1760 in de oude Oosterboer. De plek is nu een buurtparkje dat wordt omgeven door Waardeel, Engelgaarde en Carspel.

Op 4 december 1985 fotografeerde wijlen Gert Suselbeek, verslaggever van Het Dagblad , de sloopactiviteiten van een shovel bij de Ramhorst, die op de Monumentenlijst stond en werd bewoond door wijkverpleegkundige zuster De Meijer. De gemeente had het gekocht van R.W. Werners, omdat er veel grond bij was voor de nieuwbouw. Het college van B en W, zo bleek later, had opdracht gegeven het pand ‘krakersonvriendelijk’ te maken.

Koopverzoek

Na de gedeeltelijke sloop zat wederopbouw door de overheid er niet meer in. Het college verzocht het ministerie van WVC (Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur) de ruïne van de Monumentenlijst af te halen. Onverwacht kwam er bij de gemeente een bezwaarschrift binnen. Afkomstig van een zekere U. de Boer uit Elspeet. De besnorde man was getrouwd met een Meppelse en sprak de wens uit de Ramhorst in oude staat te herbouwen. Dat had hij ook al op 20 februari 1986 aan het college geschreven, zo meldde hij in de Meppeler Courant . Hij had echter geen reactie ontvangen.

In juli 1987 herhaalde hij dit koopverzoek. Herman Jansen, fractieleider van Sterk Meppel (SteM), stelde naar aanleiding van het krantenartikel schriftelijke vragen aan het college. De verantwoordelijk wethouder van onderwijs en cultuur Jan Nieuwenkamp (PvdA) antwoordde als volgt. „Als deze zaak is afgehandeld en de gemeente van Monumentenzorg heeft vernomen dat de Ramhorst definitief van de Monumentenlijst is gehaald, worden de verzoeken tot aankoop van de vervallen boerderij serieus bekeken.’’

Geloofwaardigheid

Herman Jansen reageerde met verontwaardiging in de krant. „De gemeente heeft altijd gezegd deze boerderij te willen restaureren, maar het geld er niet voor te hebben. Nu komt er van particuliere zijde een aanbod, maar houdt de gemeente de boot af. De geloofwaardigheid van het college staat zo wel centraal. Het is maar de vraag of de gemeente nog eens zo’n kans krijgt.’’

Deze kwestie leidde niet alleen tot een stevige aanvaring met de wethouder in de gemeenteraad, Sterk Meppel had ook aangifte gedaan bij de politie over de illegale slooppraktijken. Er kwam zelfs een rechtszaak van. Op 8 juni 1988 werd de gemeente veroordeeld tot een boete van 10.000 gulden wegens overtreding van de Monumentenwet.

Het was volgens Herman Jansen in zijn boek Een kwart eeuw Meppel (december 2003) een van de eerste keren dat een gemeente in Nederland werd veroordeeld wegens sloop van een Rijksmonument.

Brand

De andere politieke partijen in de raad, PvdA, VVD, CDA en GPV/RPF hadden geen behoefte aan een inhoudelijk debat over het vonnis. „Waar gewerkt wordt, worden fouten gemaakt”, aldus fractieleider Gerrie Schurink van de PvdA.

Voordat de verkoop van de restanten van de boerderij aan de heer De Boer uit Elspeet kon worden afgerond, sloegen in de nacht van 4 op 5 november 1988 om een uur of drie plotseling de vlammen uit het dak. Een boer die vlakbij woonde, zag dat de brandweer verkeerd reed en dat een bluswagen van de weg raakte. Daardoor werd veel tijd verloren, voordat kon worden geblust. Een dicht bij de Ramhorst wonende verslaggever had van de brand niets gemerkt. Waarschijnlijk was de brandweer uitgerukt zonder de gebruikelijke alarmsignalen. Bij daglicht bleek dat er niets meer op te bouwen was. Een paar weken later besloot de raad de restanten definitief op te ruimen.