Waarom staken medewerkers van de ziekenhuizen en wat merken patiënten in Groningen en Drenthe er van? 'Collega's lopen weg'

Wat gaat er donderdag in de ziekenhuizen gebeuren?

Medewerkers van 64 ziekenhuizen leggen donderdag het werk neer voor een betere cao. In onze regio gaat het om het Martini Ziekenhuis in Groningen, Wilhelmina Ziekenhuis Assen en de Treant-locaties in Emmen, Stadskanaal en Hoogeveen. Ze draaien een zogenoemde zondagsdienst, wat betekent dat er vaak alleen spoedzorg wordt uitgevoerd. Wie acute hulp nodig heeft, bijvoorbeeld op de afdelingen spoedeisende hulp of verloskunde, die kan in alle ziekenhuizen gewoon terecht. Ook oncologische zorg en alle zorg voor kinderen onder de 12 jaar gaat in principe door.

Een deel van de ziekenhuizen doet niet mee, vaak omdat actiecomités niet zo snel een draaiboek konden maken of omdat er niet genoeg animo voor actie is. Beide redenen gaan op voor het Ommelander Ziekenhuis Groningen (OZG), dat als enige regionale ziekenhuis in Groningen en Drenthe niet meedoet. Ook in het UMCG is alles zoals normaal. Dat is omdat universitair medische centra een andere cao hebben.

Wat merken de patiënten er van?

Het gros van de afspraken voor donderdag is afgezegd. Alle patiënten die een controle-afspraak hadden staan op - bijvoorbeeld - de polikliniek MDL (maag-, darm-, leverziekten) of een ingreep zouden krijgen op het operatief dagcentrum in een van de deelnemende ziekenhuizen, hebben bericht gehad dat ze op een andere dag moeten terugkomen. Wie wel in het ziekenhuis moet zijn, ziet acties van het personeel. Er zijn verschillende toespraken door leden van de actiecomités en de vakbonden. Er worden flyers uitgedeeld en wedstrijdjes bedden opmaken gedaan. Medewerkers gaan uit protest tien minuten op de grond zitten. Ze lopen een stille tocht om het ziekenhuis en het rondje eindigt in een collectieve ‘schreeuw om aandacht’.

Wat eisen de ziekenhuismedewerkers precies?

In het kort: meer geld en betere arbeidsvoorwaarden. De oude cao Ziekenhuizen liep af op 31 januari. De vakbonden en werkgeverskoepel NVZ spraken enige tijd over een nieuw akkoord, tot de onderhandelingen vorige maand klapten. De vakbonden willen er (inmiddels met terugwerkende kracht) per 1 februari 10 procent salaris voor de circa 200.000 ziekenhuismedewerkers bij hebben. Om de inflatie te compenseren en ook om het vak aantrekkelijk te houden. ,,Noodzakelijk, want we zien collega’s weglopen naar andere banen”, zegt Nicole Tillema van het actiecomité van het Martini Ziekenhuis. Ze ziet collega’s vertrekken naar het UMCG, maar ook naar kleinschaligere organisaties als huisarts of apotheek of ze kiezen voor een baan buiten de zorg. Werkdruk speelt daarbij een grote rol.

Naast het salaris moeten ook de arbeidsvoorwaarden worden verbeterd, vinden de vakbonden. Wie met het openbaar vervoer naar het werk komt, moet de volledige reiskosten vergoed krijgen, de kilometervergoeding moet omhoog en er moet onregelmatigheidstoeslag komen over het volledige uurloon. Medewerkers moeten meer zeggenschap krijgen over hun werktijden en roosters en ‘voldoende rust’ krijgen.

Waarom komen de ziekenhuizen niet over de brug?

Werkgeverskoepel Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) vindt dat het al heel ver gaat, met een loonbod van (uiteindelijk) 13 procent erbij. De loonstijging bestaat wat de NVZ betreft uit drie stappen: 5 procent per 1 februari van dit jaar, nog eens 5 procent vanaf 1 december en 3 procent medio volgend jaar. Dat gaat de vakbonden niet snel genoeg, omdat de koopkracht van ziekenhuismedewerkers op die manier dit jaar alsnog achteruit gaat. Woordvoerder Wouter van der Horst van de NVZ wijst erop dat ziekenhuizen in de rode cijfers dreigen te belanden door (onder meer) de stijgende loonkosten. ,,Elk procent erbij betekent een kostenstijging van 100 miljoen euro. Ons bod betekent een kostenstijging voor de ziekenhuizen van 1,3 miljard”, rekent Van der Horst voor. ,,Dat is gigantisch. Bedenk dat we ook te maken hebben met enorme kostenstijgingen voor materialen en energie. De loonstijging komt er nog eens bovenop.”

Hoe gaat dit nu verder?

De actiedag moet de druk op de werkgeverskoepel opvoeren. Die is best bereid weer met de vakbonden om tafel te gaan, zegt Van der Horst van de NVZ: ,,Dat zijn we steeds geweest. De ruimte ligt aan de onderhandelingstafel.” Dan moet het ‘eindbod’ van (uiteindelijk) 13 procent wel eerst van tafel, stellen de vakbonden. Anders kan er zomaar een nieuwe actiedag komen.