Het Holtingerveld kent een rijke geschiedenis met veel verhalen, een geschiedenis die het verdient om gekend te worden. Al in de oude steentijd, zo’n 14.000 jaar geleden, leefden er mensen in het Holtingerveld. Zij sloegen er hun kamp op om op rendieren te jagen. Later, ongeveer 3000 jaar voor Christus, bouwde het Trechterbekervolk de twee hunebedden – robuuste grafmonumenten - aan de voet van de Havelterberg.

In de eeuwen daarna begroef men hun doden in graf- en brandheuvels, die je her en der in het gebied kunt terugvinden. In de middeleeuwen veranderde het landschap van een bosrijk parklandschap naar een open, groots heideveld. In de 19e eeuw was het een woest en ledig gebied, waar runderen en schaapskuddes uit de omringende dorpen graasden. In de Tweede Wereldoorlog veranderde het gezicht van het gebied nog eens. Het dorp Darp werd ontruimd vanwege de aanleg van een groot vliegveld van de Duitse bezetter. Een gedeelte van het oude landschap verdween als sneeuw voor de zon om plaats te maken voor hangars, rolbanen en vliegstrips. In de laatste fase van de oorlog is het gebied intensief gebombardeerd.

Na de oorlog trad de rust weer in. Grote ontginningen zoals in veel andere Drentse gebieden traden in het Holtingerveld maar beperkt op waardoor het karakter van het gebied grotendeels in stand bleef. Tegenwoordig trekt het Holtingerveld vele duizenden bezoekers die er genieten van het afwisselende landschap, de rust en de prachtige uitzichten van de Havelterberg.

Leestekens in het Holtingerveld maakt in acht hoofdstukken een reis door de tijd door middel van ‘leestekens’ - een soort wegwijzers - in het landschap. Het kan een paal of een steen zijn, soms met een duidelijke aanwijzing. Ze zijn zichtbaar, maar soms ook verborgen. Je moet er oog voor hebben en er naar op zoek gaan.

Gemengd gehuwde Joden

Een bijzonder en uniek hoofdstuk gaat over de gemengd gehuwde Joden in Havelte in oorlogstijd. De plek van het voormalig Jodenkamp in het Holtingerveld is nu een kale vlakte. Een diepe sloot en funderingsresten duiden erop dat er bewoning moet zijn geweest. Dit oorlogserfgoed herinnert aan de pijnlijke geschiedenis van de arbeiderskampen in oorlogstijd in Havelte en speciaal over het kampleven van de gemengd gehuwde Joden.

Ieder leesteken in het boek heeft een eigen verhaal met sprekende afbeeldingen en illustraties. Ze gaan over rendierjagers, hunebedbouwers en schaapherders, maar ook over een landschap dat getekend is door menselijke bemoeienis. Over het graven van turf, het begrazen van de heide en de aanleg van het Duitse vliegveld. Over een landschap in herinnering dat ook in deze tijd steeds meer onder druk komt te staan.

Het boek is niet alleen een venster naar het verleden, maar ook naar het heden en nodigt uit om op expeditie te gaan op zoek naar het verborgen ‘goud’ in het landschap, te voet of met de fiets.

Op expeditie

Wim van der Wijk (1944) studeerde civiele techniek aan de HTS in Groningen. Hij was in de jaren 80 directeur gemeentewerken van de voormalige gemeente Havelte. Als vrijwilliger bij het OERmuseum West-Drenthe in Diever nam hij het initiatief voor een aantal boeken over archeologie in Zuidwest Drenthe. In 2016 publiceerde hij een boek over de geschiedenis van het natuurvriendenhuis Het Hunehuis op de Havelterberg. Voor zijn talrijke activiteiten won hij naast de erfgoedprijs van de gemeente Westerveld in 2016, ook de ‘bronzen’ mammoet van het OERmuseum in 2021.