Voor veel automobilisten is het herkenbaar: net als je achter het stuur zit, krijg je een appje van een collega of dat langverwachte telefoontje van je baas. Pak je op? Of negeer je met veel moeite de opdringerige tonen die uit je smartphone komen?

‘MONO-campagne was tragisch’

Absoluut dat laatste, als het aan de provincie Drenthe en de Drentse gemeenten ligt. De vele ongelukken door smartphonegebruik zijn hen een doorn in het oog. Donderdag tekenen zij allemaal een MONO-convenant, waarmee zij hun medewerkers het signaal geven dat het niet normaal is om onderweg met je telefoon bezig te zijn.

Werkt zo’n convenant eigenlijk wel? Die MONO-campagne, die bestuurders oproept de telefoon niet te gebruiken tijdens het rijden, haalde toch zo weinig uit dat deze vorig jaar nog verlengd moest worden door de Rijksoverheid?

„Dat klopt”, zegt verkeerspsycholoog Cees Wildervanck uit Overschild. „De MONO-campagne was eigenlijk een tragische campagne. Ik ben ervan overtuigd dat de meeste mensen heel lang niet snapten waar dat MONO over ging. En áls je er dan over ging nadenken omdat je zo’n bord langs de weg zag staan, was je afgeleid van het verkeer. En dat is nou net niet de bedoeling.”

Persoonlijke benadering

Toch is Wildervanck blij met de nieuwe insteek in Drenthe, waar gemeenten en provincie tegen hun personeel zeggen dat zij onderweg niet bereikbaar hoeven te zijn. Zeker als dit op een persoonlijke manier aan medewerkers wordt medegedeeld, is deze benadering volgens hem veel effectiever dan onbegrijpelijke borden langs de weg. Ook andere werkgevers zouden het moeten doen.

„Campagnes die mensen iets verbieden, in dit geval telefoongebruik, werken over het algemeen niet”, zegt hij. „Het is veel effectiever om mensen te informeren over gewenst gedrag en juist dat laatste gebeurt hier. Als de baas nadrukkelijk zegt dat de telefoon uit mag blijven tijdens het rijden, stelt deze minder hoge eisen aan de werknemer dan deze misschien dacht. Dat geeft ineens een heel positieve en menselijke draai aan de boodschap.”

Handsfree bellen net zo link

Positief aan de aanpak in Drenthe is volgens Wildervanck ook dat deze gericht is op het geheel verbannen van de telefoon in het verkeer. Negeren dat ding. Ook handsfree bellen is uit den boze, omdat uit allerlei onderzoeken blijkt dat handsfree bellen net zo gevaarlijk is als bellen met de telefoon in je hand. Het gaat niet alleen om wat je met je handen doet, maar waar je in je hoofd mee bezig bent.

En kletsen met de bijrijder dan? Is dat niet net zo gevaarlijk? „Nee”, zegt de verkeerspsycholoog beslist. „De bijrijder ziet zelf ook het verkeer. Als je inhaalt of je moet een drukke kruising over, stopt de bijrijder meestal met praten, of accepteert in ieder geval dat de chauffeur even niet luistert. Als je belt zie je elkaar niet en een bestuurder voelt dan veel eerder ook in moeilijkere situaties de verplichting om de aandacht bij het gesprek te houden. Ten koste van het overige verkeer.”

Hoe positief Wildervanck ook is over de Drentse poging, voor het volledig terugdringen van handsfree bellen komt deze waarschijnlijk te laat. „Handsfree bellen gaat in de moderne auto veel te gemakkelijk. Alleen als we het fysiek onmogelijk maken, kun je het voorkomen. Toch zou uit deze Drentse aanpak een soort gewoontegedrag kunnen ontstaan, denk ik. Dat werknemers er zo gewend aan raken om niet te bellen onder werktijd, dat zij dat gedrag ook meenemen in hun vrije tijd. Dat zou een mooi resultaat zijn.”