Hoe kunnen we ons inzetten om het waardevolle cultuurlandschap rondom de boerderijen van Staphorst en Rouveen zo goed mogelijk te beheren?

Het overgebleven slagenlandschap in Rouveen. Foto Boerderijstichting Staphorst
Centrale vraag is: hoe kunnen we ons inzetten om het waardevolle cultuurlandschap rondom de boerderijen van Staphorst en Rouveen zo goed mogelijk te beheren? De landschapsmiddag wordt gehouden op het erf van de familie Krale, Oude Rijksweg 272. Gerard Krale is gespecialiseerd in streekeigen houtproducten voor buitentoepassing.
Inleiders op deze middag zijn Erik van den Berg en Jan ten Hove. Van den Berg is adviseur Cultuurhistorie en Landschap en momenteel bezig met het schrijven van een landschapsbiografie over de Olde Maten. Hij doet dit in opdracht van de gemeenten Zwartewaterland en Staphorst. Hij neemt zijn gehoor mee in de landschapsgeschiedenis.
Waardevolle elementen
Jan ten Hove is landschapsdeskundige en onder andere adviseur voor de Stichting Groene en Blauwe Diensten die particulieren ondersteunt met subsidie om waardevolle landschappelijke elementen te kunnen behouden en beheren. Hij geeft een rondleiding over het terrein van Gerard Krale, waar oude elzensingels zijn hersteld. Tijdens deze korte excursie geeft hij uitleg over de betekenis van het landschap van Staphorst en Rouveen, over de aanleg of herstel van elzensingels en andere landschapselementen en het beheer hiervan.
Het zijn niet alleen de karakteristieke boerderijen langs de streek in Staphorst en Rouveen die uniek zijn, ook het achter de boerderijen liggende slagenlandschap met houtsingels is bijzonder. Boerderijen en landschap zijn dan ook in samenhang met elkaar ontstaan.
Middeleeuwen
De ontginning startte in de Middeleeuwen en nam eeuwen in beslag. Vanaf het Zwarte Water schoven de boerderijen langzaam op in het landschap tot waar ze nu liggen. Als er genoeg land was ontgonnen, werd het eigendom vaak in de lengte gesplitst, zodat meerdere zonen of dochters een eigen boerderij konden krijgen. Zo ontstonden soms kilometerslange, smalle percelen, gescheiden door elzensingels. De boerderijen werden soms achter elkaar gebouwd als er niet genoeg ruimte meer was om ze naast elkaar te plaatsen.
De elzensingels zijn in de afgelopen decennia gekapt, omdat ze niet meer passen in de bedrijfsvoering van een modern boerenbedrijf. Hiermee dreigde een belangrijk landschapselement te verdwijnen. “Gelukkig zijn er de laatste tijd veel boeren en particulieren die zich inspannen om ze te behouden of zelfs weer terug te brengen op plaatsen waar ze verdwenen zijn”, zegt de Boerderijstichting Staphorst.
De stichting zet zich in voor het behoud van de karakteristieke boerderijen in de gemeente Staphorst in de breedste zin van het woord. De stichting wil samen met bewoners en eigenaren cultuurhistorische initiatieven ontwikkelen of ondersteunen. De stichting adviseert en treedt op als verbinding tussen burger en overheid.
Aanvang van de bijeenkomst is 14.00 uur. Inloop vanaf 13.30 uur. De toegang is vrij voor alle belangstellenden.